حدوداً دو سه هفته پیش بود که دوست و همکلاسی دانشگاهم یک راه‌حل جدید برای یادگیری زبان بهم معرفی کرد. ما هر دو درگیر این بودیم که بتونیم بین کارهای روزمره، کلاس‌های واقعاً مزخرف و کم‌بازده دانشگاه و برنامه‌های دیگه، یک زمانی هم برای تقویت مهارت زبان انگلیسی بذاریم. یعنی ماه‌ها این دغدغه رو داشتیم کم و بیش که بیشتر برای تقویت زبان انگلیسی تلاش کنیم.
این شد که دوستم رفت سراغ یک سری از اپلیکیشن‌ها تا ببینه می‌تونه چیزی پبدا کنه یا نه. یک اپ انگلیسی به اسم fluent U هم پبدا کرد ولی از اونجایی که تو خرید اشتراک مشکل داشتیم (اشتراک دلاری که پرداختش کلاً مشکله. هم دلار گرونه هم تحریمیم!) کنسل شد. اپ Duolingo هم بود که زبان فارسی نداشت.
یک روز که رفتم دانشگاه، بعد کلاس با هیجان صدام زد و گفت که راه‌حل رو پیدا کرده؛ همون چیزی که مدت‌ها دنبالش بودیم. اپلیکیشن زبان-شناس!
اپلیکیشن رو باز کرد و شروع کرد به توضیح دادن. جوری با هیجان توضیح میداد که حتی اگه اپلیکیشن مزخرفی هم بود بازم قانع میشدی که نصبش کنی. اما نه؛ انصافاً اپلیکیش باحالی بود از نظرم. منم از همون موقع نصبش کردم و اشتراکش رو هم یکساله خریدم و تو این پست هم می‌خوام راجع به مزایا، نحوه استفاده و نکاتی که تو ذهنمه بنویسم.
شروع کار با تعیین سطح
بعد از نصب برنامه، شما باید یک مرحله خیلی ساده و کوتاه تعیین سطح رو بگذرونید. در مرحله اول از شما پرسیده میشه که زبان‌تون در چه سطحیه؟ مثلاً اینکه در حدی هستید که بتونید روان متون رو بخونید و بفهمید یا اینکه در حد خیلی مقدماتی بلدید؟
بعد از اینکه به این سوال جواب بدید وارد مرحله دوم میشید.
این مرحله به این صورته که دو تا مجموعه کلمات (هر کدوم حدوداً 30 کلمه) به شما نمایش داده میشه و باید از بین کلماتی که به شما نمایش داده میشه، مواردی رو که بلدید انتخاب کنید. تعیین سطح همینجا تموم میشه و سطح شما بر اساس CEFR مشخص میشه (اگه نمی‌دونید CEFR چیه این رو بخونید).
مثلاً من سطحم B2 تشخیص داده شد که به‌نظرم تشخیص درستی بود.
حالا بعد از تعیین سطح، متناسب با سطحی که هر کس داره، می‌تونه دوره‌های مختلف رو انتخاب کنه و شروع کنه به آموزش دیدن (حالا جلوتر میگم که چه دوره‌هایی داره و چجوریه).
از اینجا به بعد دیگه خیلی پراکنده است توضیحاتم و نظم خاصی نداره. و اینکه اگه دارم مزایای زبان-شناس رو میگم، در مقایسه با کلاس زبان رفتنه که هممون تجربه کردیم و اونقدرا هم جواب نداده. من حدوداً 8 سال کلاس رفتم ولی به اون سطحی که می‌خواستم نرسیدم. این رو هم بگم که من اپلیکیشن‌های دیگه رو امتحان نکردم. شاید اونا از زبان-شناس بهتر باشن. بنابراین اگر مورد بهتری هست که استفاده کردید ممنون میشم اگه تو کامنت برام بنویسید.
و اما بریم سراغ اصل مطلب.
یادگیری self paced
یکی از نقاط قوت خیلی مهم زبان-شناس اینه که شما می‌تونید یادگیری خودتون رو متناسب با شرایط خودتون تنظیم کنید.
این یعنی اینکه نیازی نیست از استاد بخوایم یک مفهوم رو دو یا چند بار برامون توضیح بده؛
یعنی اینکه اگه من امروز افسرده‌ام و حال خوبی ندارم، می‌تونم زبان نخونم و کلاسی هم وجود نداره که به‌خاطر حال بد از دست بدم؛
یعنی اینکه اگه حواسم پرت شد و یک چیزی رو نفهمیدم، می‌تونم بدون دردسر دوباره خودم برگردم و اون کلمه و جمله رو بارها و بارها بخونم و مرور کنم تا یادم بمونه؛
یعنی اینکه من می‌تونم متناسب با سطح خودم، کتاب، پادکست و فیلمی که می‌خوام ازش یاد بگیرم رو انتخاب کنم.
خلاصه که این روش دست آدم رو باز می‌ذاره تا متناسب با شرایط خودش مدل یادگیریش رو انتخاب کنه. ضمن اینکه خیلی از ما وقت کلاس رفتن رو هم نداریم.
تعیین هدف روزانه و ساخت زنجیره
ویژگی جالبی که این اپلیکیشن داره اینه که هر کسی می‌تونه برای خودش هدف تعیین کنه. یعنی مثلاً تو اپلیکیشن ثبت کنه که من می‌خوام روزی نیم ساعت زبان یاد بگیرم.
و از اون به بعد، خود اپلیکیشن، زمانی که ما داریم درس می‌خونیم رو اندازه می‌گیره و بهمون اعلام می‌کنه که به هدف امروز رسیدیم یا نه؟
و از اون جالب‌تر اینکه وقتی چند روز پشت هم هدفت رو می‌زنی، یک زنجیره یادگیری ساخته میشه که آدم رو ترغیب می‌کنه تا این زنجیره رو ادامه بده و رکورد بزنه. چون اگه یک روز زبان نخونه اون زنجیره می‌شکنه و انگار باید از اول شروع کنی.
خلاصه که گیمیفیکیشن جالبی داره.
دسترسی به مجموعه عظیم منابع آموزشی
یک سر به کتاب فروشی‌های زبان بزنید. هر کتابی که بخواید بخرید حداقل 100-200 هزار تومن هزینه داره. اما اشتراک سالانه زبان-شناس 720 هزار تومنه (تازه مکرراً تخفیف‌های 50% هم می‌ذارن و میشه 360 هزار تومن هم خرید).
چی شد؟ اینکه از یک کتاب گرون‌تر شد. بله گرون‌تر شد.
اما نکته اینجاست که بعد از خرید اشتراک، شما به اکثر کتاب‌های زبان دسترسی خواهید داشت. لیست زیر فقط چند تا از کتاب‌هاییه که تو زبان-شناس موجوده:
- 4000 واژه ضروری
- 504 واژه‌ی کاملاً ضروری
- Oxford word skills
- American English file
- Cambridge IELTS
- Tactics for listening
- Interchange
- Inside reading
- و …
انتخاب دوره با توجه به سطح
اول بحث یک اشاره‌ای به تعیین سطح و انتخاب دوره بر اساس سطح کرده بودم. هر کسی در ابتدا یک تعیین سطح انجام میده و متناسب سطحش دوره مناسب خودش رو پیدا می‌کنه و شروع می‌کنه به مطالعه کردن.
اما بهتره یکم بیشتر در مورد دوره‌ها و نحوه انتخابشون توضیح بدم.
اول اینکه منظورم از دوره چیه؟ کلاس آنلاینه؟ کتابه؟ جزوه‌ست؟ زبان-شناس چه دوره‌هایی داره؟
تو زبان-شناس چیزی به اسم معلم و استاد و کلاس آنلاین وجود نداره. دوره‌ها به‌صورت متن، موزیک و فیلم وجود دارن. اول تصاویر زیر رو ببینید تا بریم سراغ توضیح کامل‌تر:
هر کتاب (چه کتاب آموزشی باشه، چه داستان انگلیسی، چه کتاب‌های غیر داستانی) خودش می‌تونه یک دوره باشه. مثلاً شما روی یک کتاب (مثلاً کتاب اینساید ریدینگ، یا کتاب تفکر سریع و کند) کلیک می‌کنید و اون رو به دوره‌های خودتون اضافه می‌کنید. اما نکته‌ای که باید در نظر بگیرید سطح کتابه. مثلاً اگه شما سطحتون A2 باشه بهتره که سراغ کتاب تفکر سریع و کند نرید چون سطحش C1 عه و موقع خوندن اذیت میشید.
مثلاً من دوره‌ای که الآن خودم دارم می‌گذرونم اینساید ریدینگ 2 عه که سطحش C1 عه و فاصله زیادی با سطح B2 که سطح فعلی منه نداره (اوکی‌ام با دوره‌اش). پیشنهاد خود اپلیکیشن اینه که دوره‌ای رو انتخاب کنید که نه راحت باشه و نه خیلی سخت. یک چیزی باشه که ما رو به چالش بندازه ولی به قدری هم سخت نباشه که زده بشیم (شبیه مفهوم flow که چیکسنت میهالی میگه).
هر پادکست هم خودش می‌تونه یک دوره باشه. تو زبان-شناس پادکست‌های متنوعی وجود داره که اونا رو هم می‌تونید با توجه به سطحتون انتخاب کنید.
و همینطور موزیک و فیلم هم هست که علاقه‌مندان می‌تونن انتخاب کنن.🙂 کلاً دستتون خیلی بازه برای انتخاب منبع.
تنها پیشنهادم اینه که سعی کنید یک دوره انتخاب کنید و همون رو ببرید جلو تا تموم بشه. چند تا دوره همزمان با هم انتخاب نکنید. روی یکی تمرکز کنید.
جعبه لایتنر
ویژگی جذاب بعدی اپلیکیشن اینه که اگر کسی کلمه‌ای رو بلد نباشه، می‌تونه روی کلمه کلیک کنه و معنی کلمه رو ببینه (شکل زیر).
تو همون قسمت یک دکمه‌ای هست به اسم اضافه کردن به جعبه لایتنر. یعنی زبان-شناس خودش یک جعبه لایتنر هم داره که هر وقت کلمه‌ای رو بخواید بعداً مرور کنید، با یک کلیک اون رو به جعبه لایتنر اضافه می‌کنید و بعداً هم از توی خود جعبه لایتنر میشه مرورش کرد و هم اینکه اگر در متن دیگری اون کلمه رو ببینید، دوباره اون کلمه براتون مرور میشه (کلمات اضافه شده به لایتنر یک هایلایت زرد رنگی دارن که از بقیه کلمات متمایزشون می‌کنه).
تو خود جعبه لایتنر هم میشه کلمات رو با تلفظ، معانی و مثال‌های مختلفش دید و مرور کرد. در کل خیلی بخش جذابیه.
نگاه متفاوت به یادگیری گرامر
من اولین بار تو این پست یادگیری زبان محمدرضا شعبانعلی متوجه شدم که گرامر رو نمیشه با گرامر خوندن یاد گرفت (اگه این پست رو نخوندید حتماً حتماً بخونید؛ من به توصیه‌هاش گوش کردم برام مفید بود فکر می‌کنم بدرد شما هم بخوره).
پس گرامر رو با چی یاد بگیریم؟ هیچی. خوندن و شنیدن زیاد، و البته تکرار و تکرار و تکرار. همین.
درست مثل کاری که با زبان فارسی کردیم. بچه 5 ساله که مثل بلبل فارسی حرف می‌زنه هیچوقت گرامر نخونده. حتی سواد درست حسابی هم نداره که بشینه یک کتاب معمولی رو بخونه. پس چطوری گرامر رو (تا حد زیادی) درست رعایت می‌کنه؟ با شنیدن حرف بقیه. بعد از یک مدت به‌صورت شهودی به ساختار یک زبان عادت میکنیم و دیگه نیازی به خوندن گرامر نیست. خودمون خود به خود می‌فهمیم که این جمله رو چطوری باید بسازیم یا جمله‌ای که طرف مقابل میگه چیه.
زبان-شناس هم رویکردش همینه. نمیاد مستقیم گرامر رو به شما آموزش بده. بقول خودشون، با روش TPRS میان یاد میدن (توضیح کامل‌تر این روش در این لینک).
دیکشنری‌های مختلف و مثال‌ها برای یادگیری هر کلمه
این فیلم کوتاه نشون میده که چطوری به دیکشنری‌ها و مثال‌ها می‌تونید دسترسی داشته باشید (اگر با دسکتاپ هستید، فول اسکرین کنید تا کامل ببینید).
ایرادات و ضعف‌ها
منطقاً مثل هر روش و ابزاری، این اپ هم یک سری نقطه ضعف داره.
مثلاً یکی از ضعف‌ها اینه که ویرایش جدید کتاب‌هایی که گفتم، ممکنه در دسترس قرار نگیره. مثلاً کتاب Oxford word skill ویرایش جدیدش بخاطر محدودیت منابع (طبق توضیح پشتیبان زبان-شناس) قرار داده نمیشه و همون ویرایشی که قرار داده شد رو باید بخونید. شاید این مورد برای شما ایراد بزرگی محسوب بشه که با خودتون فکر کنید نمی‌ارزه هزینه کنم و از زبان-شناس استفاده کنم.
اما به‌نظرم این یکم کمالگراییه. چونکه اولاً وقتی ما یک کتابی رو می‌خریم (فرضاً همین Oxford word skill)، مگه هر سال میریم ویرایش جدیدش رو هم بخریم و بشینیم از اول بخونیم؟ چند بار این کار رو کردیم؟ معمولاً کتاب رو می‌خریم، می‌خونیم و تموم میشه. حالا ممکنه بعداً برای مرور هم یک سری بهش بزنیم.
ضمن اینکه این اپلیکیشن انقدر ویزگی مثبت داره که بتونه چنین ضعفی رو پوشش بده و قابل تحمل بکنه.
شاید یک ایراد دیگه‌اش این باشه که تمرکز روی اپلیکیشن و موبایل، از تمرکز روی کتاب فیزیکی سخت‌تره. اینم عمدتاً به‌خاطر اینه که ما نوتیفیکیشن‌های زیادی روی موبایل‌مون داریم و کلاً جنس موبایل هم یک جوریه که برای درس خوندن و یادگیری خیلی ساخته نشده. پیشنهادم اینه که نوتیفیکیشن موبایل‌تون رو خاموش کنید و یا اینکه از نسخه تحت وب استفاده کنید.
پانوشت
تلاش کردم نکات مهم مربوط به این اپلیکیشن و یادگیری زبان از این طریق رو بنویسم. جزئیات زیاد و البته جذاب دیگه‌ای هم تو زبان-شناس هست که از حوصله این پست خارجه و بهتره خودتون تجربه‌ش کنید.
